Guide: ASRock Z170 Overclocking - CPU Overclocking
CPU Overclocking
Οι Skylake, με κορυφαία μοντέλα τους i5 6600K & i7 6700K έχουν συχνότητες λειτουργίας 3.5/3.9GHz και 4/4.2GHz αντίστοιχα και η δεύτερη συχνότητα (Turbo) αναφέρεται σε εφαρμογές που χρησιμοποιούν μόνο τον έναν από τους τέσσερις πυρήνες τους. Και οι δύο μπορούν να υπερχρονιστούν εύκολα μέχρι τα 4.5GHz χωρίς πολλές αλλαγές κερδίζοντας έτσι πολύ χοντρικά «500 εκατομμύρια υπολογισμούς το δευτερόλεπτο». Ανάλογα το CPU, το batch παραγωγής μπορεί να λειτουργήσει χωρίς προβλήματα μέχρι και τα 4.8GHz ή και 5GHz για bench.
Να θυμίσουμε πως οι μητρικές περιλαμβάνουν πλέον και «έτοιμα» preset τα οποία μπορείτε να ενεργοποιήσετε από το BIOS από το ίδιο μενού που χρησιμοποιούμε για να υπερχρονίσουμε τον επεξεργαστή μας. Η μητρική της ASRock περιλαμβάνει την επιλογή Load Optimized CPU OC Setting στην οποία παρέχονται preset που αυξάνουν αυτόματα τη συχνότητα λειτουργίας έως ta 4.8GHz ρυθμίζοντας αυτόματα την τάση. Σημειώνεται ότι δε μπορούν όλοι οι επεξεργαστές να τρέξουν στη παραπάνω συχνότητα, γιʼ αυτό και η ASRock πολύ σωστά έχει την επιλογή με κόκκινο χρώμα.
.jpg.d1b3ba728c0af37008d345f6f239716e.jpg)
Έχοντας το BIOS μπροστά μας μεταβαίνουμε στο μενού OC της μητρικής μας και επιλέγουμε τη καρτέλα OC Tweaker > CPU Configuration. Η επιλογή για τον έλεγχο της συχνότητας σε ένα ξεκλείδωτο μοντέλο είναι η CPU Ratio και μπορούμε να την αλλάξουμε σταδιακά σε 45 (45x100MHz) κοιτάζοντας ώστε το Target CPU Frequency να δείχνει 4500MHz στα κίτρινα γράμματα της ίδιας εικόνας. Το Ring για την ώρα το αφήνουμε στο auto καθώς επιφέρει μικρότερης τάξης βελτιώσεις για καθημερινή χρήση.
.jpg.2e48cd7bffba15d45593eea5591d131c.jpg)
Αλλαγή Τάσεων για τα 4.5GHz
Εφόσον ο στόχος μας είναι τα 4.5GHz και έχουμε ήδη ρυθμίσει τη συχνότητα, περνάμε στην αλλαγή της τάσης του. Η τάση που μας ενδιαφέρει από το BIOS της ASRock είναι το CPU Vcore Voltage. Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέραμε τι είναι το Offset καθώς και το Load Line Calibration, δύο παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στο overclocking. Για αρχή, πριν ασχοληθείτε με τις δύο επιλογές προτείνεται να βρείτε την τάση που θέλει το CPU σε μια τυπική συχνότητα – όπως 4.5GHz – και αφού βρείτε την τάση να επιστρέψετε στο BIOS και να εφαρμόσετε την ίδια μέσω offset. Συγκεκριμένα, αφού μπούμε στο BIOS σε εργοστασιακές ρυθμίσεις, πηγαίνουμε στην καρτέλα Hardware Monitor και αναζητάμε την επιλογή Vcore ή VID. Στο σχετικό πλαίσιο θα δούμε μια τιμή (στη περίπτωσή μας 1.152V). Αυτό είναι το VID μας, η εργοστασιακή συχνότητα του συγκεκριμένου επεξεργαστή που έχουμε στη κατοχή μας. Στη συνέχεια, μεταβαίνουμε στο Voltage Configuration (OC Tweaker tab) και αλλάζουμε το Vcore σε Offset mode. Εμείς ήδη γνωρίζουμε από τις δοκιμές μας πως το δείγμα μας μπορεί να τρέξει στα 4.5GHz με τάση 1.35V, οπότε ουσιαστικά θέλουμε 0.2V για να σταθεροποιήσουμε τον επεξεργαστή στην εν λόγω τάση. Το SI μας λέει πως τα 0.2V λέγονται αλλιώς και 200mV και είναι η τιμή που θα πρέπει να βάλουμε στο σχετικό πλαίσιο (δέχεται μόνο mV). Αφού έχουμε γράψει τον αριθμό (ο δικός σας θα είναι διαφορετικός σε κάθε περίπτωση) πατάμε F10 αποθηκεύουμε τις ρυθμίσεις μας και το αφήνουμε να εκκινήσει στα Windows.
Εφόσον το σύστημα ξεκινήσει κανονικά και μπούμε στα Windows, έχουμε ορισμένα πράγματα που θα πρέπει να κάνουμε για να δούμε κατά πόσο είναι σταθερός ο υπολογιστής. Αρχικά, ανοίγουμε το CPUZ και επιβεβαιώνουμε την συχνότητα λειτουργίας που θέσαμε. Εάν βλέπουμε πιο μικρό νούμερο, όπως 800MHz θα πρέπει να ανοίξουμε τα power options των Windows και να επιλέξουμε το High Performance για να διασφαλίσουμε πως ο επεξεργαστής θα τρέχει στη πλήρη συχνότητα λειτουργίας του καθʼ όλη τη διάρκεια του session στα Windows, άσχετα με τον φόρτο εργασίας. Επόμενο βήμα είναι η εκκίνηση του HWMonitor για την επίβλεψη των θερμοκρασιών. Συνήθως μετά τους 90 βαθμούς το σύστημα μειώνει αυτόματα τη τάση και τη συχνότητα λειτουργίας προστατεύοντας τον επεξεργαστή από πιθανή βλάβη. Σημειώστε ότι δε θέλουμε σε καμία περίπτωση να δούμε τον παραπάνω αριθμό γιʼ αυτό και φροντίζουμε να έχουμε μια «ικανή» ψύξη για τον CPU, όπως ένα AIO κύκλωμα υδρόψυξης ή μια καλή αερόψυκτρα, κάτι που μπορείτε να συμβουλευτείτε ανοίγοντας ένα θέμα στα φόρουμ του HWBox. Είναι άλλωστε ένας λόγος που η Intel δε συμπεριλαμβάνει κάποια μαζί με τους επεξεργαστές της, μια κίνηση που έχει σχολιαστεί αρκετά.
Τα προγράμματα για Stressing περιγράφονται και στο άρθρο μας εδώ. Από αυτά θα χρειαστούμε το Linx ή το Prime95 στις τελευταίες τους εκδόσεις για καλύτερη υποστήριξη του hardware. Το ιδανικό, είναι να αφήσετε το πρόγραμμα να τρέξει αρκετές ώρες (4-5) ή το λιγότερο μισή με μια ώρα. Εκτός από τα προγράμματα, καλό είναι να χρησιμοποιήσετε τον υπολογιστή όπως κάνετε συνήθως, ανοίγοντας εφαρμογές και τρέχοντας παιχνίδια για να αξιολογήσετε τις επιδόσεις του.
Αφού βεβαιωθούμε πως το σύστημα είναι σταθερό κάνοντας τα παραπάνω, μπορούμε να μειώσουμε κι άλλο τη τάση ανά 15mV (0.15V) ανάλογα με την «ανάλυση» που υποστηρίζει η μητρική μας ακολουθώντας όλη τη διαδικασία στρεσαρίσματος του υπολογιστή. Αυτό το κάνουμε εφόσον είμαστε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα. Εάν η ψύκτρα μας «συμφωνεί» και «θέλει» να αυξήσουμε κι άλλο τη συχνότητα απλά πηγαίνουμε έναν πολλαπλασιαστή τη φορά μέχρι που το σύστημα να γίνει ασταθές. Το έσχατο σημείο όπου ο υπολογιστής αδυνατεί να εκκινήσει μπορεί να ξεπεραστεί με δύο τρόπους. 1ον μπορούμε να αφήσουμε τον υπολογιστή να κάνει τρεις αποτυχημένες επαν-εκκινήσεις και στη συνέχεια να επιστρέψει στις εργοστασιακές ρυθμίσεις του, ή να το κάνουμε χειροκίνητα, βραχυκυκλώνοντας το jumper που βρίσκεται επάνω στη μητρική, κοιτώντας το εγχειρίδιο χρήσης. Η λειτουργία αυτή διαγράφει τις ρυθμίσεις του BIOS και επιστρέφει το σύστημα στις εργοστασιακές αλλά δεν σβήνει τα αποθηκευμένα προφίλ που έχουμε δημιουργήσει. Οι high end μητρικές της αγοράς θα έχουν και ένα βολικό πλήκτρο στο I/O panel για εύκολη πρόσβαση ειδικά εάν έχουμε κάποια μεγάλη κάρτα γραφικών που καλύπτει το σημείο.
Εκτός από τους πυρήνες, μια εξίσου σημαντική συχνότητα λειτουργίας που έχουμε στη κατοχή μας με τα πιο πρόσφατα (και όχι μόνο) CPU είναι αυτή του Uncore, όσων υποσυστημάτων δηλαδή δεν βρίσκονται στο τμήμα των πυρήνων. Μερικά από αυτά είναι οι cache και το ring που συνδέει τους πυρήνες μεταξύ τους και με το System Agent που περιλαμβάνει με τη σειρά του τον IMC. Η αύξηση της συχνότητα του Cache/Uncore/Ring (χρησιμοποιούνται όλες οι παραπάνω ονομασίες ανάλογα με τη μητρική) δεν επιφέρει τρομερή βελτίωση των επιδόσεων του CPU και επωφελείται από υψηλά χρονισμένες μνήμες. Για αυτόν τον λόγο, προτείνουμε να ασχοληθείτε με τη συχνότητα του επεξεργαστή και των μνημών πρώτα, όπου συνήθως παρατηρείται μεγαλύτερη αύξηση των επιδόσεων.
Bonus: The 5GHz Mark
Για κάποιον που δε θέλει να σταθεί στη συχνότητα των 4.5GHz, οι περισσότερες μητρικές της αφοράς μπορούν να υποστηρίξουν και υψηλότερες συχνότητες, ενώ σχεδόν όλες μπορούν εύκολα να ωθήσουν τον επεξεργαστή σας στα 5GHz.
Η εν λόγω συχνότητα δε προτείνεται για καθημερινή χρήση (εκτός αν έχετε τόσο καλό CPU) και κυρίως για benchmarks και με τη σωστή ψύξη. Συγκεκριμένα, τα multithreaded μετροπρογράμματα όπως το Cinebench θα «γονατίσουν» το σύστημα ψύξης σας στη παραπάνω συχνότητα γιʼ αυτό επιμένουμε πως θα πρέπει να λάβετε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσετε την λειτουργικότητα του επεξεργαστή σας!
Μιας και το άρθρο αναφέρεται στους Skylake, δε θα παρεκκλίνουμε μιλώντας για τις παλιότερες αρχιτεκτονικές και θα πούμε απλά πως είναι το ίδιο εύκολο με την τελευταία (Haswell). Έχοντας ως σίγουρο τον στόχο των 4.5GHz προχωράμε στον επόμενο που είναι τα «αισιόδοξα» 5GHz. Η συχνότητα αυτή απαιτεί κάποιο αρκετά εκλεπτυσμένο σύστημα ψύξης όπως custom υδρόψυξη ή και πιο extreme μεθόδους (μονοβάθμιο) ενώ δεν προτείνουμε να λειτουργήσετε τον επεξεργαστή σας στη συγκεκριμένη συχνότητα για μεγάλες περιόδους και θα χρειαστείτε ακόμα πιο αποδοτική ή extreme ψύξη για να επιτύχετε σταθερή λειτουργία.
Οι ρυθμίσεις που θα πρέπει να κάνετε για να διατηρήσετε σταθερό το σύστημα στα 5GHz θα γίνουν από τα ίδια μενού που αναφέραμε και κατά το 4.5GHz run. Το Ratio ή αλλιώς Mulitplier θα αυξηθεί στο x50 ενώ και η τάση θα χρειαστεί αύξηση που εξαρτάται από το CPU που έχετε στη κατοχή σας. Για παράδειγμα:
- Εάν το CPU Boot-άρει στα 4.5GHz και είναι σταθερό σε ένα Cinebench R15 με τάση 1.25V σε load τότε για τα 5GHz ενδέχεται να χρειαστείτε μέχρι και 1.5V.
- Εάν το CPU Boot-άρει στα 4.5GHz και είναι σταθερό σε ένα Cinebench R15 με τάση 1.20V σε load τότε για τα 5GHz ενδέχεται να χρειαστείτε μέχρι και 1.47V.
- Εάν το CPU Boot-άρει στα 4.5GHz και είναι σταθερό σε ένα Cinebench R15 με τάση 1.35V σε load τότε για τα 5GHz ενδέχεται να χρειαστείτε μέχρι και 1.56V.
Οι παραπάνω περιπτώσεις αντικατοπτρίζουν τα δικά μας αποτελέσματα που έχουμε εισπράξει δοκιμάζοντας τους Core i7 6700K και Core i5 6600K με υδρόψυξη και ενδέχεται να διαφέρουν από αυτά που θα συναντήσετε κατά τη διάρκεια των δοκιμών σας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είστε προσεκτικοί με τις τάσεις που δίνονται στον επεξεργαστή και το HwBox δεν ευθύνεται για τυχόν βλάβη που προκληθεί στο σύστημά σας.
Pro Tip:
Εάν σας ενδιαφέρει μόνο κάποιο SuperPi 32M Run τότε μπορείτε να κλείσετε κάποιον από τους τέσσερις πυρήνες για να διατηρήσετε τις θερμοκρασίες και τη τάση σε χαμηλά επίπεδα κάτι που ίσως σας επιτρέψει να ρίξετε λίγο και την τάση λειτουργίας. Ένα παράδειγμα του τελευταίου μπορείτε να δείτε από το SuperPi 32M run μας που πραγματοποιήθηκε με «ενισχυμένη» υδρόψυξη όπου το ψυγείο βρέθηκε σε παγωμένο περιβάλλον 5 βαθμών.
asrock, Haswell, guide, overclocking, z170, VID
